Z roku na rok coraz większa liczba przedsiębiorców decyduje się na zawarcie polis odpowiedzialności cywilnej obejmujących szkody wyrządzone pracownikom. Jeżeli wypadek przy pracy powstał z niezapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, poszkodowanym przysługuje z polisy OC zakładu pracy roszczenie o zadośćuczynienie i odszkodowanie.

Odpowiedzialność pracodawcy obejmuje analogiczny zakres roszczeń jak przysługujący poszkodowanemu chociażby w wypadku komunikacyjnym, z racji tego, iż roszczenia te opierają się na tej samej podstawie prawnej (art. 444 i 445 Kodeksu cywilnego). Niemniej, pomimo licznych różnic, suma ubezpieczenia polis zawieranych przez przedsiębiorców niejednokrotnie są znacznie niższe niż sumy ubezpieczeń polis odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Przyczyny wskazanej sytuacji doszukiwać należy się w okoliczności, że polisy o.c. posiadaczy pojazdów mechanicznych są polisami obowiązkowymi, przewidzianymi w przepisach powszechnie obowiązujących, a ich wysokość, tj. sumę ubezpieczenia determinuje treść Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 roku. Polisy o.c. zawierane natomiast przez pracodawców (przedsiębiorców) są ubezpieczeniami dobrowolnymi, a przepisy prawa nie przewidują minimalnej wysokości sumy ubezpieczenia dla takiej polisy.

Co to jest suma ubezpieczenia?

W najprostszym tłumaczeniu, sumą ubezpieczenia nazywamy górną granicę, określoną kwotowo, do której odpowiada Zakład Ubezpieczeń. Utożsamiać można ją również z wysokością maksymalnego odszkodowania, jakie wypłaci Zakład Ubezpieczeń za jedno zdarzenie. W pierwszej chwili osoby poszkodowane nie przywiązują w zasadzie żadnej wagi do sumy ubezpieczenia, traktując jako priorytet sam fakt uznania odpowiedzialności Zakładu na piśmie. W praktyce, suma ubezpieczenia determinuje maksymalną kwotę, jaką poszkodowany może uzyskać. O ile poszkodowani, którzy doznali lekkiego lub średniego uszczerbku na zdrowiu, najprawdopodobniej nie odczują w ogóle tego, że Ubezpieczyciel odpowiadać będzie za szkodę do określonej, górnej granicy, o tyle w przypadku poważnych wypadków, w których poszkodowani na skutek zdarzenia staną się niepełnosprawni – suma ubezpieczenia może zostać wyczerpana, a jednocześnie nie pokryć wszystkich roszczeń poszkodowanego.

 

Suma ubezpieczenia a polisa o.c. pracodawcy.

Suma ubezpieczenia polisy o.c. pracodawcy będzie ściśle uzależniona od budżetu, który dany zakład pracy będzie mógł przeznaczyć na zakup tejże polisy. Jak wspomniano wyżej, ubezpieczenia te są dobrowolne, zatem pracodawca ma pełną swobodę w ustaleniu wysokości ubezpieczenia, które wybierze. Niestety, decyzja pracodawcy, podejmowana z góry, w zasadzie w pewnym zakresie przesądza o kwocie odszkodowania, którą otrzyma poszkodowany w wypadku przy pracy pracownik. Polisy zawierane przez zakłady pracy często opiewają na kwoty rzędu 500.000,00 zł – 1.000.000,00 zł. W sytuacji, gdy osoba poszkodowana dozna bardzo rozległych uszkodzeń ciała, skutkujących znaczną niepełnosprawnością oraz chociażby częściową niezdolnością do pracy, wskazana kwota może nie wystarczyć na pokrycie roszczeń poszkodowanego: zadośćuczynienia, odszkodowania oraz skapitalizowanej renty. Sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana, gdy w trakcie jednego zdarzenia poszkodowanych zostanie kilku pracowników na raz – w takiej sytuacji suma ubezpieczenia będzie obejmować roszczenia wszystkich poszkodowanych, a Zakład Ubezpieczeń wypłaci poszkodowanym środki na zasadzie „kto pierwszy, ten lepszy”.

W takiej sytuacji, poszkodowanemu przysługiwać będzie roszczenie o zapłatę dalszych kwot bezpośrednio od pracodawcy. Niemniej, sytuacja ta każdorazowo jest skomplikowana, a poszkodowani niejednokrotnie nie decydują się na ten krok – bądź z obawy o utratę zatrudnienia (o ile takie jest w ogóle możliwe do kontynuowania po wypadku), bądź z obawy o sytuację majątkową pracodawcy, który może nie dysponować środkami umożliwiającymi pokrycie zgłoszonych roszczeń.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż zawierane dobrowolnie polisy odpowiedzialności cywilnej powinny być przemyślanym krokiem, a odpowiedzialność pracodawcy za zdrowie swoich pracowników nie powinna iść w parze z oszczędnościami.