Każde postępowanie likwidacyjne rozpoczyna się zgłoszeniem szkody do właściwego w sprawie Zakładu Ubezpieczeń. Stosownie do treści art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Zakład Ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. 

Zakład Ubezpieczeń wypłacił pieniądze – czy to koniec sprawy?

Co do zasady (o ile pierwsza wypłata w sprawie nie wiązała się z podpisaniem przez poszkodowanego ugody) – pierwsza wypłata w sprawie, tzw. kwota bezsporna, nie kończy postępowania w sprawie. Istnieje kilka możliwości uzyskania dopłaty do dotychczas przyznanej kwoty odszkodowania, a ewentualny sposób zakończenia postępowania przed Ubezpieczycielem często zależy od samej woli poszkodowanego.

Postępowanie reklamacyjne

Ustawą z dnia 05 sierpnia 2015 roku o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku i finansowego i o Rzeczniku Finansowym wprowadzono procedurę postępowań reklamacyjnych w przed Zakładami Ubezpieczeń. W treści decyzji Zakładów w zakresie przyznania pierwszej, bezspornej kwoty odszkodowania, widnieje informacja o możliwości wniesienia reklamacji w terminie 30 dni. Podkreślić należy, że jest to termin wyłącznie instrukcyjny, a jego niedochowanie nie wiąże się dla Poszkodowanego z żadnymi negatywnymi konsekwencjami. Reklamację w sprawie o odszkodowanie możemy skutecznie wnieść do czasu przedawnienia się naszych roszczeń.

Co istotne, wskazana ustawa wprowadziła dość nowatorskie rozwiązanie w zakresie niedochowania przez Zakład Ubezpieczeń terminu rozpoznania reklamacji. Zgodnie z przepisami prawa, Ubezpieczyciela udziela odpowiedzi w zakresie zgłoszonych zastrzeżeń w terminie 30 dni od dnia fizycznego otrzymania reklamacji. Zgodnie z art. 8 wskazanej ustawy, niedochowanie przez Zakład Ubezpieczeń przewidzianego terminu udzielenia odpowiedzi jest równoznaczne z jej uznaniem zgodnie z wolą poszkodowanego. Najprościej mówiąc, jeżeli Ubezpieczyciel nie odpowie na reklamację w terminie, powinien wypłacić poszkodowanemu pełną przez niego żądaną kwotę odszkodowania.

Postępowanie reklamacyjne w sprawie o odszkodowanie kończy wydanie przez Ubezpieczyciela drugiego stanowiska w sprawie – dopłaty do dotychczas przyznanej kwoty odszkodowania, bądź podtrzymania poprzedniego stanowiska, a co za tym idzie – odmowy uznania dodatkowych roszczeń.

Negocjacje ugodowe w sprawie o odszkodowanie

Niezależnie od przebiegu postępowania reklamacyjnego, poszkodowany może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń z wnioskiem o polubowne zakończenie postępowania w drodze ugody. Należy niemniej mieć na uwadze, że podpisanie ugody w Ubezpieczycielem zawsze równoznaczne jest z definitywnym zakończeniem postępowania oraz zrzeczeniem się przez Poszkodowanego dalszego roszczeń wobec Zakładu, wynikających ze zdarzenia, które było przedmiotem likwidacji szkody. 

Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy KNF

Mediacja jest postępowaniem dobrowolnym, co oznacza, że obie strony sporu, w naszym wypadku o wysokość należnego odszkodowania, muszą wyrazić na nią zgodę. Niemniej, Zakłady Ubezpieczeń coraz częściej wyrażają na nią zgodę, a nawet samodzielnie kierują wnioski do Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy KNF. Postępowanie mediacyjne prowadzi mediator, a dwiema podstawowymi zasadami jego postępowania są neutralność i bezstronność. Celem przeprowadzenia mediacji jest wprawdzie zawarcie ugody, niemniej ugody zawierane z Zakładem Ubezpieczeń (szczególnie w przypadkach, gdy to Zakład sam występuje z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji), opiewają niejednokrotnie na kwoty wyższe niż te, proponowane przez Ubezpieczyciela na etapie postępowania likwidacyjnego. 

Z punktu widzenia Poszkodowanego najistotniejsze jest, iż postępowanie mediacyjne wiąże się z koniecznością poniesienia znacznie niższych kosztów niż w przypadku zainicjowania postępowania sądowego, a czas trwania takie postępowania znacznie krótszy.

Skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego

W sytuacji, gdy wynik postępowania likwidacyjnego nie spełni oczekiwań Poszkodowanego, istnieje możliwość skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Postępowanie sądowe wiąże się niestety z koniecznością poniesienia kosztów procesu (opłaty od pozwu, zaliczki w poczet opinii biegłych), a także z długim okresem trwania (nawet powyżej trzech lat). Niemniej, pomimo tych niedogodności, wyroki sądowe w sprawach o odszkodowanie zazwyczaj spełniają oczekiwania osób poszkodowanych co do zasądzanych kwot i niejednokrotnie stanowią wielokrotność kwot proponowanych przez Ubezpieczycieli na etapie postępowania przedsądowego. Dodatkowo, w orzeczeniu kończącym sprawę, sąd rozstrzyga o zwrocie kosztów procesu stronie, która takie postępowanie wygrywa, a także zasądza odsetki ustawowe za zwłokę (w zależności od praktyki orzeczniczej – od dnia wniesienia pozwu bądź od dnia następującego po dniu wydania pierwszego stanowiska w sprawie przez Zakład Ubezpieczeń).

Na każdym etapie postępowania sądowego istnieje również możliwość zawarcia ugody z Zakładem Ubezpieczeniowym. Jak pokazuje praktyka – stanowisko Zakładu Ubezpieczeń w zakresie polubownego zakończenia postępowania po wniesieniu pozwu wzrasta, a często jest zbliżone do samej wartości przedmiotu sporu w postępowaniu sądowym.